Historia Parafii

Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny W Przemkowie wchodzi w skład dekanatu Szprotawa, diecezji zielonogórsko-gorzowskiej, metropolii szczecińsko-kamieńskiej. Została erygowana w 1282 roku. Kościół parafialny powstał prawdopodobnie w XIV w. W 1521 r. świątynie przejęli protestanci, którzy byli w jego posiadaniu do 1654. Pod względem administracyjnym parafia należała od początku swojego istnienia do wrocławskiej administracji kościelnej. Reorganizacja administracji kościelnej w Polsce przez papieża Pawła VI, a później przez papieża Jana Pawła II sprawiła, iż od 1972 r. parafia znalazła się w utworzonej wówczas diecezji gorzowskiej, a od 1992 r. diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. W 1989 parafia została podzielona: wyodrębniono od niej osiedle mieszkaniowe „Karpie” oraz przylegającą do niego wieś Karpie i utworzono z nich oddzielną parafię p. w. Miłosierdzia Bożego. Terytorium parafii obejmuje miasto Przemków (oprócz osiedla mieszkaniowego „Karpie” i tzw. Małej Huty) oraz wsie: Krępa, Łężce, Ostaszów, Piotrowice, Szklarki, Wilkocin, Wysoka. Liczba wiernych wynosi ok. 4500 osób. Główną świątynią parafialną jest kościół p. w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. W parafii funkcjonują również świątynie filialne: kaplica p. w. Miłosierdzia Bożego w Krępie, kościół pw. św. Marcina w Wysokiej, kaplica pw. Chrystusa Króla w Piotrowicach.

Proboszczowie:

ks. Jacek Brzezik (1945-1947)
ks. Adam Habrat (1947-1951)
ks. Stanisław Kamiński (1951-1961)
ks. dr. Jan Skiba (1961-1993)
ks. kan. dr. Tadeusz Skibiński (1993-2010)
ks. kan. Krzysztof Mrukowicz (od 2010 – 2023)

ks. kan. Jacek Makowiecki (od 2023)

Przez pierwszych kilkanaście lat powojennych pierwsi proboszczowie pracowali w parafii bez księży wikariuszy dopiero w maju 1959 skierowano tu kapłanów, którzy mieli wspomagać funkcjonowanie parafii. Pierwszymi czasowymi wikariuszami byli: ks. Antoni Lorenc i o. Patryk Krotowicz; od poł. 1959 pojawili się już pierwsi stali wikariusze.

Wikariusze:

ks. Bronisław Szymula (od 15.08 1959)
ks. Jan Wiczkowski (od 31.08 1960)
ks. Antoni Michałek (od 04.12 1961)
ks. Michał Pękalski (od 04.12 1961)
ks. Władysław Sługocki (od 12.07 1962)
ks. Stanisław Pasieka (od lipca 1965)
ks. Ludwik Macalak (od 30.07 1965)
ks. Dominik Milewski (od czerwca 1968)
ks. Henryk Kowal (od 01.08.1968)
ks. Antoni Wysocki (od 24.08.1968)
ks. Leszek Wojtoń (od lutego 1971)
ks. Wiktor Krukowski (od lutego 1972)
ks. Adam Tokarz (od sierpnia 1972)
ks. Piotr Kawelec (od października 1974)
ks. Tadeusz Dobrucki (od sierpnia 1977)
ks. Andrzej Ignatowicz (od 01.07.1982)
ks. Eugeniusz Piotrowski (od 28.06.1985)
ks. Jerzy Frąckowiak (od 30.07.1985)
ks. Kazimierz Mazur (od maja 1987)
ks. Marek Czerniawski (od 30.06.1987)
ks. Andrzej Tarabuła (od listopada 1991-1993)
ks. Ireneusz Mastej (od sierpnia 1993)
ks. Edward Biskupski (od 23.08.1996)
ks. Wojciech Woźny (od 24.08.1999)
ks. Antoni Humeniuk (od 23.08.2004)
ks. Dariusz Siuda (od sierpnia 2009)
ks. Wojciech Oleśków (od sierpnia 2012)
ks. Michał Płończak (od sierpnia 2015)

ks. Tomasz Westfal (od sierpnia 2018)

Ks. Piotr Cupiał (od sierpnia 2021)

W okresie powojennego funkcjonowania parafii, powstawały w niej różnego rodzaju inicjatywy i organizacje skupiające dzieci, młodzież i dorosłych, m.in.: Parafialny Zespół „Caritas” (istniejący w latach 1948-1950 i obecny od 2000), dziecięcy i młodzieżowy chór „Assumpti”, Odnowa w Duchu Świętym, Ruch Światło i Życie – Oaza (od 1974), Poradnictwo Duszpasterskie dla Rodzin (od 1994), Akcja Katolicka (od 1996), Oratorium im. P. G. Frassatiego (od 2000), Klub Abstynenta „Arka” (od 2001), parafialny oddział Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży (od 2003).

Parafia doczekała się również wielu powołań kapłańskich: ks. Stanisław Budny, ks. Witold Świeboda, ks. Zbigniew Matwiejów (1980), ks. Waldemar Labryga (1982), ks. Zbigniew Brzezicki (1988 USA), ks. Janusz Szczepkowicz (1991), ks. Tadeusz Stachura (1991), ks. Przemysław Kasprzak (1991), ks. Bogdan Jaworowski (1994), ks. Andrzej Walner (1998), ks. Krzysztof Piec (1999), ks. Krzysztof Ornatowski (2010);

Parafia także doczekała się powołań zakonnych: Siostra Mariola Stawiarz – Karmelitanki Bose, Siostra Mariola od Trójcy Przenajświętszej – Charków, Ukraina.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, świątynia rzymskokatolicka w Przemkowie wzniesiona prawdopodobnie w XV w.; pierwotnie kościół wymieniony był w liście odpustowym papieża Marcina V sporządzonym na soborze w Konstancji w 1418 (wcześniejszy zapis w kronice kościelnej, iż poświęcenie świątyni nastąpiło w 1292, nie znajduje potwierdzenia w innych źródłach); w latach 1561 – 1654 (z krótką przerwą w latach 1637 – 1642) kościół znajdował się w posiadaniu protestantów; świątynia była kilkakrotnie niszczona w wyniku pożarów które wybuchały w mieście w latach: 1681, 1719, i 1804; obiekt jest budowlą jednonawową, bez widocznych cech stylowych, natomiast wnętrze ma wyraźnie barokowo-rokokowy charakter, pochodzący głównie z czasów odbudowy po pożarze w 1719; wieża została ponownie spalona w 1804 i odbudowana później w nowym kształcie (niższa bez galerii); w latach 70. i 90. XX w. kościół przeszedł kompleksowe remonty; ołtarz główny z obrazem olejnym przedstawiającym Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (autorstwa Franza Urculario) i rzeźbami św. Piotra i św. Pawła na dole oraz św. Barbary i św. Katarzyny na górze (autorstwa Christiana Grunwalda z Legnicy) pochodzi z pocz. Drugiej poł. XVIII w.; ołtarze boczne (po stronie północnej – p. w. Świętej Rodziny z rzeźbami wyobrażającymi św. Barbarę i św. Katarzynę, po stronie południowej – p. w. Serca Jezusowego z rzeźbami przedstawiającymi Matkę boską i św. Jana Ewangelistę) wykonane zostały w latach 1720 – 1730 przez Johanna Christiana Haberle z Żagania, który w późniejszych latach był też autorem rzeźby Chrystusa Ukrzyżowanego ustawionej w bocznym ołtarzu południowym; po prawej stronie głównego wejścia do kościoła znajduje się trzeci ołtarz boczny (powstały później) p. w. Matki Boskiej Częstochowskiej; na ścianie południowej umieszczona jest barokowa ambona z płaskorzeźbami przedstawiającymi czterech ewangelistów i figurą św. Michała Archanioła, po przeciwnej stronie znajduje się chrzcielnica (wykonana przez Johanna Wenzela Habrele w latach 1720 – 1730); Zakrystia została usytuowana przy północnej stronie prezbiterium; nad wejściem głównym do kościoła znajduje się chór z organami; w świątyni jest około 100 miejsc siedzących i 400 stojących.

Kościół p. w. św. Marcina w Wysokiej

Kościół p. w. św. Marcina w Wysokiej, filialna świątynia rzymskokatolicka należąca do parafii p. w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przemkowie, wzniesiona w okresie średniowiecza; pierwsza zmianka o kościele pochodzi z 1376; na skutek pożaru w 1688 świątynia doszczętnie spłonęła , kościół w dzisiejszym stanie ok. 1700; od poł. XVI do 1654 kościół znajdował się w posiadaniu protestantów; w latach 1945-1946 należał do parafii w Pogorzeliskach; w 1948 został przyłączony do parafii p. w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przemkowie; budynek jednonawowy z wieżą od zachodu i węższym kwadratowym w przekroju w przekroju prezbiterium, nakryty dachami dwuspadowymi; wnętrze podbite jest płaskim drewnianym stropem; na ołtarzu głównym widnieje obraz olejny przedstawiający św. Marcina; po lewej stronie ołtarza głównego znajduje się ołtarz boczny Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia, a po prawej – ołtarz do Serca Pana Jezusa; do II wojny światowej przy kościele znajdował się cmentarz, po wojnie został on zniszczony; w 2010 pozostałe po cmentarzu tablice nagrobne zostały uporządkowane i umieszczone na placu przykościelnym, a w miejscu centralnym ustawiono obelisk poświęcony poległym w I wojnie światowej.

Źródło: Encyklopedia Przemkowa. Opracował: Waldemar Łapkowski i Dawid Chrapek
Przygotowanie internetowe: Jan Gliszczyński